Cała prawda o kawie rozpuszczalnej

Kawa rozpuszczalna wśród wielu nie budzi pozytywnych skojarzeń. Często słyszy się opinię, że jest niezdrowa a w swoim składzie zawiera całą masę konserwantów, barwników i ulepszaczy. Koneserzy uważają nawet, że nie jest to kawa tylko jedynie sztuczny i chemiczny napój kawowy. Mimo to, ze względu na szybki i łatwy sposób przygotowania kawa rozpuszczalna jest bardzo popularna i ma wielu swoich zwolenników. Jaka jest prawda? Czy rzeczywiście kawa rozpuszczalna to trucizna?

Kiedy pojawiła się na rynku kawa rozpuszczalna?

Za wynalazców kawy rozpuszczalnej uznaje się kilka osób. Pierwszy był David Strang, który w 1891 roku sprzedawał swój rozpuszczalny proszek kawowy pod nazwą „Strang’s Coffee”. Opatentował metodę suszenia kawy gorącym powietrzem. Z początkiem XX wieku na targach w Chicago swoją pierwszą prawdziwą kawę rozpuszczalną zaprezentował Japończyk Satori Kato. Kawa budziła zainteresowanie, ale dopiero w 1910 roku George Washington (zbieżność nazwiska z amerykańskim prezydentem przypadkowa) otworzył firmę, która zaczęła masowo produkować kawę instant.

Działalność Washingtona rozwinęła się najbardziej w czasie trwania I Wojny Światowej, kiedy kawa rozpuszczalna stała się bardzo popularnym i pożądanym produktem wśród żołnierzy na froncie. Nie dość, że była bardzo szybka i łatwa w przygotowaniu, to również znacznie lżejsza niż ziarna kawowca co umożliwiało łatwiejszy transport. Jeszcze większy wzrost popularności „kawy w proszku” nastąpił w 1938 roku kiedy producenci kawy z Brazylii, zastanawiając się jak z zyskiem wykorzystać nadwyżki w produkcji oraz co zrobić aby wydłużyć termin przydatności kawy do spożycia, zwrócili się do firmy Nestle. Tak powstała marka NESCAFE, która w czasie II Wojny Światowej osiągnęła szczyt popularności i cieszy się ogromną sławą aż do dziś.

Kawa rozpuszczalna w latach 70. XX wieku w Stanach Zjednoczonych stanowiła 30% produkcji całej sprowadzanej tam kawy. Obecnie, głównie ze względu na większą świadomość konsumentów oraz stawianie smaku, jakości i aromatu ponad szybkość i wygodę w przygotowaniu spożycie kawy instant zmalało do 7%. W Polsce wynosi około 10% a we Włoszech około 1%. Liderami w spożywaniu kawy rozpuszczalnej na świecie są Brytyjczycy, szacuje się że spożycie kawy rozpuszczalnej osiąga wśród nich poziom 75%!

Jaki jest sposób produkcji kawy rozpuszczalnej?

Kawa rozpuszczalna, wbrew mitom i niektórym błędnym opiniom, wytwarzana jest w 100% z ziaren kawowca. Proces zaczyna się od palenia ziaren w wysokiej temperaturze 200-240 stopni, następnie kawa zostaje zmielona i poddana obróbce termicznej w celu zaparzenia. Kolejnym etapem jest pozbycie się z zaparzonych ziaren wody, czyli suszenie. Istnieją dwie metody: suszenie rozpyłowe i liofilizacja.

Suszenie rozpyłowe polega na wysuszaniu ekstraktu z kawy bardzo gorącym powietrzem lub gazem, w efekcie czego w zbiorniku pozostaje suchy kawowy pył. Liofilizacja natomiast to metoda bez użycia wysokiej temperatury. Woda w ekstrakcie poddawana jest zamrożeniu w temperaturze ok -40 stopni. Następnie lód usuwa się poprzez sublimację (przejście w stan gazowy) za pomocą niskiego ciśnienia. Powstaje wielka kawowa bryła, którą następnie tnie się na kawałki. Stąd wygląd kawy rozpuszczalnej. Kawa powstała w procesie liofilizacji jest dużo zdrowsza i lepsza jakościowo ponieważ kawa nie poddana podczas suszenia wysokiej temperaturze nie traci tak wiele swoich właściwości i ma dużo delikatniejszy, bardziej aromatyczny smak. Każdemu kto decyduje się na wybór kawy rozpuszczalnej poleca się kupno właśnie jej.

Czy kawa rozpuszczalna jest zdrowa?

W związku z tym, że kawa rozpuszczalna wytwarzana jest w 100% z ziaren kawowca nie można stwierdzić, że jest produktem niezdrowym. Pita z umiarem ma podobny wpływ na ludzki organizm co kawa naturalna. Zakładając oczywiście, że wybieramy produkt, w którego składzie nie ma niezdrowych dodatków takich jak tłuszcze, konserwanty czy wzmacniacze smaku. Pojawiają się one na pewno w produktach „3w1” lub „2w1” i tych zdecydowanie warto unikać. Nie udowodniono jednak, że kawa rozpuszczalna szkodzi zdrowiu. Natomiast na jej jakość i smak bardzo negatywny wpływ mają ziarna, z których kawa jest produkowana.

W związku z tym, że konsument nie ma możliwości ocenić jakich ziaren użyto do wyprodukowania kawy, bardzo wątpliwym wydaję się, że kawa jest produkowana z „najwyższej jakości, wyselekcjonowanych ziaren” jak zapewniają niektórzy producenci. Zdrowe, najlepsze ziarna na pewno cieszą się dużym pożądaniem wśród palarni i innych producentów kawy ziarnistej. Ziarna, które nie przejdą selekcji, tj. niedojrzałe, przegniłe, robaczywe, uszkodzone czy spleśniałe trafiają do masowej, przemysłowej obróbki i stają się bazą kaw rozpuszczalnych czy mielonych.

Jak kawa rozpuszczalna wpływa na ludzki organizm?

Wpływ kawy instant na nasz organizm, podobnie zresztą jak kawy świeżo mielonej, zależy w dużym stopniu od jakości danego rodzaju, zawartości kofeiny i składu rodzaju kawy, który wybieramy. Zakładając, że kawa rozpuszczalna, którą mamy nie zawiera żadnych dodatków w postaci emulgatorów, cukru i stabilizatorów smaku jej wpływ na nasz organizm jest podobny do tego kawy naturalnej. Ze znaczących różnic można wymienić takie jak:

• kawa rozpuszczalna w większym stopniu niż świeża obniża przyswajalność żelaza w organizmie,
• zawartość akrylamidu ( związek rakotwórczy, który powstaje podczas smażenia i pieczenia produktów w wysokiej  temperaturze) w kawie rozpuszczalnej jest trzykrotnie wyższa niż w kawie świeżo palonej. Spowodowane jest to paleniem kawy w bardzo wysokiej temperaturze, w krótkim czasie. Rekordzistką w zawartości akrylamidu jest kawa zbożowa. Nie udowodniono jednak do tej pory aby bardzo mała ilość akrylamidu zawartego w kawie (niezależnie od rodzaju) miała negatywny wpływ na ludzkie zdrowie,
• kawa rozpuszczalna ma nieco mniej cholesterolu niż kawa parzona,
• kawa rozpuszczalna zawiera więcej glinu i niklu (silnie alergizujące) niż kawa naturalna.

Jaki skład ma kawa rozpuszczalna?

Co znajdziemy w kawie rozpuszczalnej? Oczywiście na pierwszym miejscu jest kofeina, której kawa rozpuszczalna zawiera znacznie mniej niż tradycyjna, w ziarnach. Ma to swoje dobre i złe strony, zależnie od potrzeb konsumenta. Jeśli pijemy kawę dla pobudzenia i dodania sobie energii zdecydowanie lepszym wyborem będzie kawa ziarnista, świeżo mielona przed przyrządzeniem. Jeśli natomiast nasz organizm źle znosi kofeinę lub wolimy delikatniejszy smak kawy rozpuszczalnej wtedy można po nią sięgnąć.

Filiżanka kawy instant (220ml) zawiera ok 50-80 mg kofeiny, taka sama ilość naturalnej kawy to 70-140 mg. Kolejnym składnikiem kawy rozpuszczalnej są szczawiany, których kawa ta zawiera dwa razy więcej niż kawa parzona. Szczawiany ( kwas w nich zawarty) łączą się z metalami i utrudniają ich wchłanianie. Dlatego kawy rozpuszczalnej nie poleca się osobom cierpiącym na choroby nerek, trzustki lub układu moczowego. Kawa rozpuszczalna zawiera też, wbrew pozorom, stosunkowo dużą ilość składników mineralnych działających pozytywnie na organizm: mangan, cynk, magnez, wapń.

Co do zawartości kalorii to nie ma różnicy, niezależnie od rodzaju kawy. Oczywiście jeśli nie dodamy cukru czy mleka. Jedna filiżanka 200 ml zawiera około 4 kalorii. Wbrew temu co głosi zła sława kawy rozpuszczalnej zawiera ona dość sporą ilość przeciwutleniaczy, nawet dwa razy większą niż kawa parzona. Ma to bardzo pozytywny wpływ na zdrowie ponieważ przeciwutleniacze wspierają naturalne mechanizmy obronne organizmu.

Na co zwrócić uwagę kupując kawę rozpuszczalną?

Jeśli decydujemy się na zakup kawy rozpuszczalnej to na pewno w pierwszej kolejności należy czytać skład kawy na etykiecie i wybierać tylko te bez żadnych dodatków. Dodatkowo, jak wspominaliśmy wcześniej, bardziej wartościowa będzie kawa liofilizowana.

Reasumując podjęty temat, kawa rozpuszczalna nie jest trucizną, jak zaczęto powszechnie sądzić. Ma również swoje zalety – jest  łatwa i szybka w przygotowaniu, nie wymagająca i długo utrzymująca świeżość. Można ją zabrać na wyjazd, nie martwiąc się o młynek czy inne akcesoria potrzebne do zaparzenia. Dodatkowe atuty to cena i dostępność, kupimy ją w każdym niemal sklepie czy na stacji benzynowej a jej cena nie będzie wygórowana. Ma ona też jednak swoje wady, które niejednej osobie psują zdanie na jej temat. Chodzi głównie o wspomnianą wcześniej jakość ziaren wykorzystywanych do jej produkcji co ma ogromny wręcz wpływ na jej zapach, smak i aromat. W żaden sposób nie da się porównać smaku kawy instant z kawą przyrządzoną z ziaren zmielonych tuż przed przyrządzeniem, najlepiej kupionych w zaufanej palarni kawy. Ważny jest też poziom kofeiny, który dla osób pijących kawę dla pobudzenia ma duże znaczenie.

Wybór między kawą rozpuszczalną a kawą naturalną jest prosty- wszystko zależy od potrzeb konsumenta i tego czego od kawy oczekuje i wymaga. Każdy kto ceni sobie jakość spożywanych produktów i czerpie dużą przyjemność ze smaku i aromatu kawy powinien poważnie zastanowić się nad tym czy kawa rozpuszczalna spełnia jego oczekiwania. W dzisiejszych czasach ekspres do kawy pozwoli nam przyrządzić aromatyczny napój w czasie jeszcze krótszym niż wymaga przygotowanie szybkiej kawy instant. A nawet jeśli ekspresu nie posiadamy to istnieje wiele wygodnych alternatywnych sposobów parzenia takich jak dripper, chemex, french press czy kawiarka. Wystarczy spróbować. Wybór pozostawiamy Wam.

Porady, specjalistyczne wskazówki, przepisy i ciekawostki o kawie znajdziecie na naszych profilach na Facebooku i Instagramie:

https://www.facebook.com/CafePanamera

https://www.instagram.com/cafe_panamera/

Zapraszamy do dołączenia do społeczności Cafe Panamera!