Słowniczek kawosza - najpopularniejsze pojęcia dotyczące kawy i jej przygotowywania

Jednomyślność i współdziałanie miłośników kawy na całym świecie możliwie jest dzięki powszechnemu słownikowi pojęć związanych z tym napojem. By poznać międzynarodowy, kawowy język, warto przybliżyć sobie podstawowe terminy domowego baristy. 

A

• AeroPress to stosunkowo mało skomplikowane urządzenie, które wykorzystuje się do parzenia kawy pod niewielkim ciśnieniem.W najbardziej klasycznej formie przybiera on formę tuby, na której dnie umieszcza się specjalny filtr i na którą z góry nakłada się odpowiedni tłok. W ten sposób umożliwia on przygotowywanie trunku pod ciśnieniem - analogicznie, jak ma to miejsce w przypadku automatycznych ekspresów do kawy czy też specjalistycznych kawiarek. Dowiedz się, jak zaparzyć kawę za pomocą tego urządzenia.

• Americano- to sposób na przyrządzanie espresso „ po amerykańsku” tzn. z użyciem podwójnej lub jeszcze większej ilości wrzątku. Americano przygotowywane jest w ekspresie ciśnieniowym. Pochodzi z kawiarni amerykańskich, ale jest lubiane i przygotowywane na całym świecie.

• Arabika - to najbardziej popularny a także najstarszy gatunek kawy. Ziarna Arabiki są podłużne, o zielonkawej barwie. Uzyskujemy z nich kawę aromatyczną i łagodną, często o czekoladowym lub korzennym posmaku. Arabika ma stosunkowo niską zawartość kofeiny, która waha się pomiędzy 1 a 1,7%. Ten najlepiej znany wśród kawoszy gatunek jest gatunkiem najtrudniejszym w uprawie. Obecnie Arabikę uprawiana jest w Afryce, Brazylii, Indiach oraz na Sumatrze i Jawie. Udział Arabiki w światowej produkcji kawy wynosi ok 70%. Ziarno kawy tego gatunku jest płaskie i podłużne. Ma widocznie zaznaczony, nieco pochyły szew.

• Aftertaste- to uczucie, które zostaje na języku i z tyłu podniebienia po wypiciu kawy. Może być krótki, długi, gwałtownie się urywać lub może również go nie być wcale. Wszystko zależy od tego jak przygotowana jest kawa.

• Automatyczny ekspres ciśnieniowy – ekspres, który nie posiada kolby a kawę w ziarnach należy wsypać  do specjalnego zbiornika. Najcześciej ekspres automatyczny ma wbudowany młynek do mielenia, dzięki któremu za każdym razem kawa parzona jest ze świeżo zmielonych ziaren. Droższe ekspresy mają też system podawania mleka. W pamięci ekspresu automatycznego zaprogramowane są różne tryby przygotowywania kawy. Po naciśnięciu odpowiedniego przycisku otrzymamy cappuccino, latte, macchiato czy inna dowolnie wybraną kawę. 

• Alternatywne metody parzenia kawy– to te metody, które nie wymagają użycia ekspresu ciśnieniowego. Najczęściej stosowane są metody przelewowe gdzie kawa przesączana jest przez filtr papierowy umieszczony w filtrze ceramicznym lub szklanym (tzw. drip). Inne znane urządzenia to kawiarka (nazywana ekspresem mocca), french press, chemex lub aeropress. Sprawdź jakie kawy najlepiej sprawdzą się do alternatywnych metod parzenia. 

B

• Barista – osoba, która zajmuje się zawodowo parzeniem kawy i robiąca to w sposób profesjonalny. Posiada wiedzę na temat kawy, tworzenia mieszanek, metod parzenia, latte art czy przygotowania kaw z rozmaitymi dodatkami. 

• Blending – mieszanie różnych gatunków ziaren kawy.

• Blend - mieszanka różnych gatunków ziaren kawy.

• Blue Mountain - Jamaica Blue Mountain - kawa ziarnista - 100% Arabica- Jamaica Blue Mountain jest szanowana na całym świecie za wyrafinowanie i gładki, czysty smak. Uprawiana w górach Blue Mountain na Jamajce, przetwarzana na mokro. Jest jedwabiście gładka i dobrze zbalansowana. Łagodny, lekko słodki smak oraz doskonałe, pełne body sprawiają że jest niemal kremowa. Znajdziesz ją w naszym sklepie internetowym.

• Blooming - inaczej preinfuzja, to wstępne zaparzanie (nasączanie) zmielonych ziaren kawy niewielką ilością wody. Podczas tego procesu uwalniany jest dwutlenek węgla. Rozwija to potencjał kawy - im dłuższy blooming tym kawa wyjdzie cięższa i bardziej intensywna.

• Body (cielistość kawy) - to odczucie smakowe w ustach po napiciu się kawy- tekstura, gęstość, kleistość. Najlepsze body określa się jako gładkie, o przyjemnej konsystencji. Kawa może mieć lekkie, średnie lub albo ciężkie body. Zależy to od zawartości w ziarnach kwasów tłuszczowych omega-3 i 6. Im więcej tłuszczów w ziarnach, tym cięższe body. Duże znaczenie ma także sposób parzenia - espresso będzie miało ciężkie body, natomiast kawy z drippa czy też Chemexu - dużo lżejsze.

• Bourbon - wykwintna odmiana arabiki, dość trudna w uprawie, charakteryzuje się delikatnym słodkim smakiem. Odmiana narodziła się na wyspie Reunion (dawniej Bourbon) u wybrzeży Afryki na Oceanie Indyjskim. 

• Brewing - to po prostu parzenie kawy. Oznacza sposób przygotowywania kawy, który w zależności od rodzaju parzenia, wymaga innych umiejętności i wykonania pewnych czynności w określonej kolejności. 

C

• Caffe Mocha (Mokka) - to połączenie intensywnego espresso, gorącego mleka oraz ciemnej lub mlecznej czekolady. Opcjonalnie Mokke podaje się udekorowaną bitą śmietaną.

• Cappuccino – jest to napój przygotowany na bazie espresso, podawany w filiżankach o pojemności 150-180 ml. Grubość piany powinna wynosić od 0,5 cm do 1,5 cm a na powierzchni konieczna jest brązowa obwódka z espresso oraz biały środek ze spienionego mleka.

• Con Panna Espresso – espresso z odrobiną bitej śmietany.

• Coretto – espresso z dodatkiem alkoholu. Najczęściej jest koniak, brandy lub włoskie grappa 

• Crema – to pianka, która powstaje w wyniku parzenia kawy pod ciśnieniem. Crema jest wierzchnią warstwą kawy, o jasnobrązowej, orzechowej barwie. Crema jest ważnym elementem, po którym można ocenić czy espresso zostało właściwie przygotowane. Dowiedz się jak przygotować idealne espresso w domu.

• Chemex to naczynie wykonane ze szkła, zwieńczonego drewnianym uchwytem oraz elementami ze skóry. Jego budowa przypomina klepsydrę, która można podzielić na dwie części: górną, w której należy umieścić zmielone ziarna kawy i dolną, oddzieloną od górnej filtrem - do której trafia świeżo przyrządzony napój. Autorem tego zaparzacza jest Peter Schlumbohm - amerykański chemik, dzięki któremu Chemex gości w naszych domach i firmach od ponad 80 lat (urządzenie zostało wynalezione w 1941 roku). Dowiedz się jak parzyć w nim kawę.

• Cupping (cup tasting) - rodzaj techniki używanej w celu testowania aromatu i smaku kawy. odbywa Polega na degustacji różnych kaw zaparzonych w tym samym czasie i ocenie jej różnych cech, m.in. kwasowości, cielistości czy słodyczy. Podczas cappingu sensorycyu wypijają kawę ze specjalnych łyżeczek, charakterystycznie przy tym siorbiąc.

• Cascara - wysuszone owoce kawowca.

• Caturra - to odmiana arabiki a dokładniej rzecz ujmując, mutacja odmiany bourbon; trudna w uprawie, w smaku bardzo orzeźwiająca i kwaskowa. 

• Coffee cake - fusy, które po parzeniu kawy w ekspresie lub kolbie zbijają się w „ciasteczko”

• Cold brew - kawa parzona na zimno, chcemy jednak podkreślić, że cold brew nie należy mylić z klasyczną kawą mrożoną. W przypadku tej drugiej proces parzenia odbywa się w normalny sposób. Najpierw zaparzamy wybrany typ kawy, schładzamy, dodajemy lód, mleko oraz inne dodatki (bitą śmietanę, cukier itp.), wkładamy słomkę i możemy pić. Kawa cold brew jest z kolei robiona na zimno w dosłownym tego słowa znaczeniu. Zmielone ziarna kawy nie są w żaden sposób podgrzewane, a zamiast tego ich obróbka polega na przetrzymywaniu ich w wodzie – zazwyczaj od kilkunastu do kilkudziesięciu godzin. Więcej o kawieCold brew dowiesz się tu.

• Crack - moment podczas palenia kawy, w którym ziarna zwiększają swoją objętość i uwalniają gazy.

D

• Doppio – espresso podwójne

• Dripper/dripv60/drip- urządzenie, które pozwoli na przelewowe zaparzenie kawy. Ma prostą konstrukcje, kształtem przypomina stożkowata filiżankę. Aby zaparzyć w nim kawę wykorzystujemy papierowe filtry i przelewamy wodę przez zmielone ziarna. Dripper do kawy stanowi świetną alternatywę dla ekspresów oraz tradycyjnych metod parzenia. Rynek oferuje dużo rodzajów dripperów. Największym zainteresowaniem cieszą się dripper do kawy szklany i ceramiczny. Jedynymi z najbardziej popularnych dripperów są V60 od Hario i Chemex. 

E

• Espresso – to mocna kawa, którą parzy się w ekspresie ciśnieniowym około 25 sekund (otrzymuje się ok 30 mililitrów skoncentrowanego ekstraktu kawowego), z gęstą, brązową pianką na wierzchu. Podawana jest w małych filiżankach z grubej porcelany. Espresso jest podstawą wielu innych kaw (latte, cappuccino). Podaje  się do niej szklankę niegazowanej wody. 

• Espresso Machiato – espresso z dodatkiem niewielkiej ilości mleka.

• Ekstrakcja - jest to to proces, podczas którego ze zmielonych ziaren kawy uzyskujemy substancje, które wpływają na ostateczny aromat i smak kawy. Są to olejki, tłuszcze, kofeina oraz cukry. Ekstrakcją kawy można określić proces wypłukiwania z kawy jej aromatów i smaków, które znajdujemy w gotowym napoju.

F

• Flavor - (smakowitość) to zapach, tekstura i smak, który czujemy w kawie.

• Frenchpress - inne znane nazwy to cafetière, coffee press, prasa francuska lub tłokowy zaparzacz do kawy. Frenchpress jest prostym w obsłudze i niewymagającym dużych nakładów finansowych urządzeniem do zaparzania kawy. Wynalazł je Paolini Ugo a opatentował w 1929 roku mediolański projektant Attilio Calimani. Frenchpress składa się z cylindrycznego zaparzacza, które wykonane jest najczęściej ze szkła (czasami z plastiku lub stali), pokrywy i tłoka zakończonego ściśle przylegającym do ścianek naczynia stalowym sitkiem.

G

• Geisha - odmiana arabiki, uważana za jedną z najlepszych kaw świata. Jest zaliczana do tzw. kaw Speciality - posiadających ponad 90 punktów w 100 punktowej skali. Te czynniki sprawiają, że mamy do czynienia z absolutnie TOPowym wyrobem, którego jakość, smak i zapach doceniają nawet najbardziej wymagający konsumenci. Po zaparzeniu ziarna Geishy uwalniają charakterystyczny, bardzo słodki, a zarazem owocowy smak. Stanowi on doskonale zbalansowane połączenie karmelu oraz miodu - z wyczuwalną obecnością marakui i moreli. Wielu ekspertów przyznaje, że jest jedną z nielicznych odmian, których nie powinno mieszać się z mlekiem, i które swój największy potencjał osiągają w trakcie alternatywnych metod parzenia (a nie espresso). W naszym internetowym sklepie z kawą czekają na Ciebie propozycje ziaren Geisha Panama, które zakupisz już za 399 złotych za opakowanie 250gram.

• Grupa - element ekspresu z tzw. prysznicem, do której wpinana jest kolba.

H

• Hopper – pojemnik w młynku, do którego wsypuje się ziarna kawy.

I

• Ice Coffee / Cafe Frappe – mrożona kawa. Zazwyczaj dodaje się do niej bitą śmietanę i syrop smakowy lub gałkę lodów.

• Irish Coffee/kawa po irlandzku – espresso połączone z irlandzką whiskey i gęstą śmietaną.

K

• Kawiarka – domowe urządzenie do parzenia kawy pod ciśnieniem. Nazywana makinetką, kupresem, kafetierką - to czajniczek do parzenia kawy. Kawiarki są najbardziej popularne we Włoszech. Określenie "makinetka" pochodzi z włoskiego macchinetta del caffè. 

• Kawa po turecku – metoda parzenia. Bardzo drobno zmielone ziarna kawy są gotowane w tygielku, najczęściej z cukrem, i podawane w małej filiżance.

• Kolba – część ekspresu, do której wsypuje się zmieloną kawę.

• Kopi Luwak - to gatunek kawy wywodzący się z Azji. Jednak jej popularność nie wynika z samego miejsca uprawy, ale przede wszystkim bardzo oryginalnego sposobu zdobywania ziaren. Otóż pierwszym etapem produkcji tych niezwykłych ziaren są małe i niepozorne zwierzątka - cywety. Żywią się one owocami kawowców, z których (po przetrawieniu) pozostają same ziarna kawy. Następnie tak pozyskany surowiec jest myty oraz palony - dokładnie tak, jak ma to miejsce w przypadku innych, bardziej tradycyjnych odmian kawy. Kluczowym elementem, który da Ci pewność, że decydujesz się na zakup oryginalnych ziaren, jest certyfikat autentyczności. W naszej ofercie znajdziesz wyłącznie certyfikowaną kawę Kopi Luwak

• Kuloodporna kawa- inaczej bulletproof coffee - kuloodporna kawa z dodatkiem oleju kokosowego i masła - hit dietetyczny ostatnich lat. Czy można zastąpić nią śniadanie? Jakie ma właściwości? Czy jest smaczna? W innym naszym artykule przedstawiamy wady i zalety popularnego napoju.

L

• Lungo – to “przedłużone espresso”.  Parzy się je tak jak tradycyjne espresso, tylko z większą ilością wody, co sprawia, że ma łagodniejszy smak.

• Latte Art – technika „rysowania” spienionym mlekiem na kawie. To prawdziwa, dość trudna sztuka. Najlepsi bariści biorą udział w zawodach World Latte Art Championship i potrafią stworzyć naprawdę niezwykłe obrazy na kawie.

• Latte Machiato – kawa składająca się z trzech warstw. To mix espresso i spienionego mleka. Podawana jest w wysokich szklankach. Do jej przygotowania używa się więcej mleka niż do cappuccino.

M

• Mielenie kawy – kawę najlepiej zmielić tuż przed zaparzeniem. I tylko w takiej ilości jaką na dane parzenie potrzebujemy. Daje nam to pewność, że kawa nie będzie zwietrzała, czyli pozbawiona pełni aromatu i smaku. Kawę mielimy grubo, średnio lub drobno w zależności od metody parzenia. Dowiedz się jak mielić kawę pod wybrany rodzaj parzenia.

N

• Nadekstrakcja – proces zbyt długiego parzenia espresso. Jest on najczęściej spowodowany zbyt wysoką temperaturą, ciśnieniem lub zbyt drobnym zmieleniem kawy.

P

• Podekstrakcja – proces zbyt krótkiego parzenia espresso. Jest on najczęściej spowodowany zbyt niską temperaturą, ciśnieniem lub zbyt grubo zmieloną kawą.

• Przechowywanie kawy – świeżo palona kawa po otwarciu opakowania, bez zabezpieczenia, bardzo szybko wietrzeje. Zmielona kawa nawet w ciągu jednej do dwóch godzin. Najlepiej przechowywać kawę w oryginalnym opakowaniu, dokładnie i szczelnie zamkniętą klipsem lub taśmą.Dowiedz się więcej na temat tego jak przechowywać kawę.

R

• Ristretto- Jest to kawa przygotowywana jak espresso, lecz z mniejszej ilości wody (około 15 ml) przez co jest bardziej wyrazista w smaku. Czas parzenia to 10-15 sekund.

• Robusta – gatunek kawy dużo bardziej odporny na zmiany klimatu i choroby niż arabika. Jest od niej mniej aromatyczna, za to bardziej gorzka i z wyczuwalnym czekoladowym posmakiem. Zawiera także więcej kofeiny przez co służy jako częsty dodatek do mieszanek espresso.

• Romano- to espresso z dodatkiem świeżo wyciśniętego soku z cytryny. 

• Roster – bębnowy piec do wypalania zielonych ziaren kawy.

S

• Shot – pojedyncze zaparzenie espresso.

• Spieniacz – urządzenie służące do spieniania mleka.

Ś

• Świeżość kawy –można rozumieć ją dwojako. Świeżość surowych ziaren, nie wypalonych oraz świeżość kawy, która kupujemy w palarni kawy. W przypadku surowych ziaren świeża kawa to ta, która dotarła do palarni po maksimum roku od jej zbioru. W przypadku kawy już wypalonej świeża kawa to ta, która trafia do nas maksymalnie 3 miesiące po jej wypaleniu w palarni. Dlatego bardzo istotna jest informacja o dacie wypalenia ziaren na opakowaniu.

T

• Tamper – akcesorium do ubijania kawy w kolbie ekspresu.

• Terrior kawy – określenie pochodzi od słowa terre – ziemia. Odnosi się do charakterystycznych cech kawy pochodzącej z danego regionu świata lub kraju. Oddaje cechy smaku typowe dla gleby, klimatu i warunków panujące w szerokości geograficznej, na której uprawiana jest dana odmiana.

W

• World Barista Championship – Międzynarodowe Mistrzostwa Baristów.

Y

• Yirgacheffe- Kawa Ethiopia Yirgacheffe pochodzi prosto z serca Etiopii, czyli miejsca, w którym odkryto niesamowite właściwości owoców kawowca, co doprowadziło do rozprzestrzenienia się tego aromatycznego napoju na całym świecie. Koneserzy włączają tę kawę do grona najlepszych na świecie. Ma intensywny kwiecisto-owocowy smak i idealną kwasowość. Jest świetnie zbalansowana, o delikatnej i jedwabnej cielistości. Niektórzy porównują ją nawet do Hawaii Kona czy Jamaica Blue Mountain, choć jej cena jest dużo korzystniejsza. Znajdziesz ją w sklepie naszej palarni.

Z

• Zasada 4 M – zasada stosowana we Włoszech. Oznacza, że jakość espresso zależy od następujących rzeczy: Miscela – użytej mieszanki kawy, Macinacaffc – użytego młynka i odpowiedniego stopnia zmielenia ziaren, Machina – maszyny-ekspresu , urządzenia do parzenia kawy oraz Mano – Manualnej czynności, którą wykonuje barista

Liczymy, że poznanie różnicy między cappuccino a americano a także znaczenia innych wyżej wymienionych terminów to tylko początek dla dalszego odkrywania tajemnic kawowego świata:)

Zapraszamy do lektury innych naszych artykułów.